Litros Sanat
Türkiye'nin Dijital Kültür Sanat Gazetesi
Dünya genelinde 350'den fazla sanatçı, İsrail saldırısında hayatını kaybeden Filistinli gazeteci Fatma Hasune için açık mektup yayımlayarak İsrail'in Gazze'deki saldırılarını kınadı.
Yüz binden fazla kişinin öldüğü Gazze, dünya gündemindeki yerini koruyor. Dünyanın her yerinde vicdanlı yürekler Gazze’ye ses olmak için elinden geleni yapıyor. Son olarak dünya genelindeki 350’den fazla sanatçı İsrail’in Gazze’deki katliamını kınadı.
Yazar Süha Oğuzertem yangında hayatını kaybetti
Kadıköy’de 10 katlı bir binanın 1’inci katında çıkan yangında yazar Süha Oğuzertem hayatını kaybetti. Yazarın ölümüne neden olan yangının, ilk belirlemelere göre cep telefonunun patlaması sonucu çıkan yangının neden olduğu iddia edildi. Zühtüpaşa, Aktepe Sokak’ta 10 katlı binada kesin nedeni henüz belirlenemeyen ama cep telefonu patlamasından kaynaklanabileceği belirtilen yangın için bölgeye çok sayıda itfaiye, polis ve 112 Acil Yardım ekibi sevk edildi. Yoğun dumanla kaplı daireden ağır yaralı halde Göztepe Süleyman Yalçın Şehir Hastanesi’ne kaldırılan yazar Süha Oğuzertem tüm müdahalelere rağmen kurtarılamadı. Boğaziçi Üniversitesi İngiliz Dili ve Edebiyatı Bölümü’nde lisans eğitimini tamamlayan ve ABD’deki Indiana Üniversitesi Karşılaştırmalı Edebiyat Bölümü’nden 1994 yılında yüksek lisans ve doktora yapan Süha Oğuzertem, Karşılaştırmalı Edebiyat alanında üne kavuşmuştu. Oğuzertem, edebiyat eleştirisi alanında en önde gelen eleştirmen ve akademisyenlerden biri, “edebiyat teoricisi” olarak gösteriliyordu. 2 çocuk babası 65 yaşındaki yazar Süha Oğuzertem’in cansız bedeni hastane morguna kaldırılırken, olayla ilgili çok yönlü adli soruşturma başlatıldı.
71. Sait Faik Hikâye Armağanı kazananı belli oldu
Sait Faik Hikâye Armağanı kazananı belli oldu. Ödülün sahibi Şimdi Dönecek Dünya ile Burçe Bahadır oldu. Prof. Dr. Nazan Aksoy, Prof. Seval Şahin, Cemil Kavukçu, İhsan Yılmaz, Faruk Duman, Darüşşafaka Cemiyeti Kültürü ve Tarihi Komisyonu Üyesi Beşir Özmen ve İş Bankası Yönetim Kurulu Başkanı Adnan Bali’den oluşan Seçici Kurul 71. Sait Faik Hikâye Armağanı’nı; genç kızlıktan yaşlılığa, taşrada ve büyükşehirde kadınlığın farklı hallerini samimi, yaratıcı ve kendine has üslubuyla anlatan Burçe Bahadır’ın İletişim Yayınları’ndan çıkan Şimdi Dönecek Dünya adlı kitabına vermeyi kararlaştırdı. Bu yıl ayrıca, Sait Faik Hikâye Armağanı’nın Onursal Jüri Başkanı Doğan Hızlan adına ilk defa “Doğan Hızlan Özel Ödülü” verildi. Seçici Kurul; Derya Sönmez’in Sel Yayıncılık etiketiyle çıkan, kendi dilini bulmuş, sağlam bir kurgu ile üslubu birleştirmiş bir eser olarak değerlendirdiği Öteki Hayvanlar isimli kitabın özel ödülü almasına karar verdi. 71. Sait Faik Hikâye Armağanı ve Doğan Hızlan Özel Ödülü için Emrah Kolukısa’nın koordinatörlüğünde, Seray Şahinler Demir, Eray Ak ve Ali Bulunmaz’dan oluşan ön jürinin titiz değerlendirmesi sonucu 145 kitap arasından kısa liste oluşturularak nihai jüri değerlendirmesine sunuldu.
Amerikan edebiyatının kanonik yazarlarından James Salter, ilk kez Türkçede
James Salter’in Bir Oyun, Bir Eğlence adlı romanı Suat Kemal Angı çevirisiyle Jaguar Kitap tarafından yayımlandı. Amerikan edebiyatının kanonik yazarlarından James Salter, ilk kez Türkçede. 1960’larda, Fransa. Yale Üniversitesi’nden terk, genç maceraperest Phillip Dean tatil için Paris’e gelir. Fakat bir süre sonra tekdüze ve kalabalık “turistik” yaşamdan sıkılır ve bir arkadaşından ödünç aldığı 52 model bir Delage ile Fransa taşrasını gezmeye karar verir. Gerçek Fransa’yı keşfederken, genç bir Fransız kızla, taş çatlasa on sekiz yaşındaki Anne-Marie’yle tanışır. Geçici işlerde çalışarak kendi ayakları üzerinde durmaya çalışan Anne-Marie hayattan çok daha fazlasını isteyen, tutkulu bir ruha sahiptir. Phillip ve Anne-Marie’nin deyim yerindeyse son sürat başlayan ilişkileri, görkemli tarihi kadar saf güzelliğini de koruyan Burgonya kasabalarında yaşadıkları şehvetli zamanlarla devam eder. Bütün bunları bizlere bir üçüncü göz, isimsiz bir anlatıcı aktarır: Bazen sarsıcı bir gerçekliğin, bazen ise ateşli bir rüyanın, son sürat uçuruma giden bir arabanın içinden… Yirminci yüzyıl Amerikan edebiyatının klasiklerinden Bir Oyun, Bir Eğlence, Suat Kemal Angı’nın İngilizce aslından çevirisiyle… “Ah, Anne-Marie, varlığın ne kadar saf! Zavallı bir çocukluğun var, St. Léger’deki oğlanların yolladığı kartpostallar, üvey baban, çaresizliğin var. Hiçbir şey seni etkileyemez, hiçbir keşif, hiçbir suç. Hüzünlü bir hikâye gibisin, sokaktaki yapraklar gibi. Kendini bir şarkı gibi tekrarlıyorsun.”
18.Metin Altıok Şiir Ödülü’nün sahibi belli oldu
Metin Altıok’un şiirine duyulan saygının bir ifadesi olan 18. Metin Altıok Şiir Ödülü’nü, bu yıl Pâre adlı kitabıyla şair ve tiyatrocu Orhan Alkaya kazandı. Şair Metin Altıok’un anısını yaşatmak ve çağdaş Türk şiirine katkı sunan isimleri onurlandırmak amacıyla Kırmızı Kedi Yayınevi tarafından düzenlenen Metin Altıok Şiir Ödülü, bu yıl 18. kez sahibini buldu. Seçici kurul, Orhan Alkaya’yı Pâre adlı kitabıyla ödüle değer buldu. Sanat yaşamı boyunca şiir, tiyatro ve yayıncılık alanlarında iz bırakan Alkaya, Pâre ile hem bireysel hem toplumsal acılara şiirsel bir tanıklık sunuyor.
Dünyaca ünlü sanatçılar İsrail'in Gazze'deki soykırımını kınadı
Dünya genelinde 350'den fazla tanınmış yönetmen, oyuncu ve yapımcı, İsrail'in Gazze'deki saldırılarını "soykırım" olarak nitelendirerek kınadı. Variety dergisinin haberine göre, sanatçılar, İsrail saldırısında hayatını kaybeden Filistinli gazeteci Fatma Hasune için bir açık mektup yayımladı. Mektupta, Gazze'deki soykırıma sessiz kalamayacaklarını belirten sanatçılar, sinemanın adaletsizliklerle mücadelede bir araç olması gerektiğini vurguladı. İsrail güçlerinin Oscar ödüllü No Other Land belgeselinin Filistinli yönetmeni Hamdan Ballal'a yönelik saldırısını kınayan sanatçılar, Akademi'nin tepkisizliğini eleştirdi. Aralarında Pedro Almodovar, Javier Bardem, Gianni Amelio, Ralph Fiennes, Mark Ruffalo, Yorgos Lanthimos ve Khalid Abdalla gibi dünya çapında tanınmış 350'den fazla yönetmen, oyuncu ve yapımcının imzasının bulunduğu mektupta, İsrail'in Gazze'ye saldırıları kınanarak, "Böylesine bir kayıtsızlıktan dolayı utanıyoruz," ifadeleri kullanıldı. İsrail'in Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırıda 25 yaşındaki Filistinli gazeteci Fatma Hasune hayatını kaybetmişti. Hasune'nin saldırıları konu alan belgeseli Cannes Film Festivali'nde gösterime girecekti. İsrail'in Gazze Şeridi'ne 7 Ekim 2023'ten bu yana düzenlediği saldırılarda öldürülen Filistinlilerin sayısı 52 bin 862'ye, yaralıların sayısı da 119 bin 648'e yükseldi.
Toprak altından tarih fışkırdı:Tire'de 2 bin yıllık yeni keşif
Üzerindeki motif ve figürlerin bulunduğu taşları inceleyen müze görevlileri, buluntuların Roma dönemine ait 2 bin yıllık mezar taşları olduğunu değerlendirdi. İzmir'in Tire ilçesindeki bir ceviz bahçesinde Roma dönemine ait 2 bin yıllık mezar taşları bulundu. Topalak Mahallesi'ndeki ceviz bahçesinde toprağını işleyen Yalçın Avcu, çalışma sırasında iş makinesinin ucuna beyaz renkli taşların takıldığını fark etti. Çalışmayı durduran Avcu, durumu Tire Müze Müdürlüğü'ne bildirdi. Üzerindeki motif ve figürlerin bulunduğu taşları inceleyen müze görevlileri, buluntuların Roma dönemine ait 2 bin yıllık mezar taşları olduğunu değerlendirdi. Mezar taşları, Müze Müdürlüğü'ne götürüldü.
Hac yolculuğunun yazılı tanıkları Rami’de
Türkiye Yazma Eserler Kurumu "Yol ve Yad: Hac Yolculuğunun Yazılı Hafızası" sergisini Rami Kütüphanesi'nde ziyarete açtı. Eserlerin büyük kısmı ilk kez sergileniyor. Kutsal topraklara yapılan hac ziyaretinin yazılı kaynakları Rami Kütüphanesi'ndeki sergide sanatseverleri bekliyor. Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı arşivindeki yazma eserlerden oluşan sergi Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy'un katılımıyla açıldı. Gravürlerden anı defterlerine, hac risalelerinden, kabe örtülerine kadar çeşitli eserlerin yer aldığı "Yol ve Yâd" bu kapsamda açılan ilk sergi olma özelliği taşıyor. Beş asır önce at sırtında yürüyerek başlanan bu yolculuğun tüm şahitleri Rami'de ziyaretçilere duygusal anlar yaşatacak. Sergi, 11 Temmuz'a kadar ziyaret edilebilecek.
Saraybosna-Gazze savaşında yok olan hikâyeler
Bosna ve Gazze’de yaşanan savaşa dair tanıklıkların anlatıldığı “Saraybosna-Gazze: Savaş ve Hikâye” programı Rami Kütüphanesi’nde gerçekleştirildi. Programın moderatörlüğünü üstlenen araştırmacı-yazar Numan Aytaç, Saraybosna ve Gazze’nin benzer bir kaderi paylaştıklarını belirterek, “Bugün trajedisi birbirine çok benzeyen, hikâyeleri hem derin hem hüzünlü iki şehri konuşacağız. Gazze’de asıl yıkılan insanların hikâyeleridir,” dedi. Mısırlı savaş muhabiri ve belgesel yapımcısı Esad Taha, hikâye anlatmanın gücünü Bosna’da anladığını vurgulayarak, “Çalıştığım kurum benden savaşı ‘dökümanter’ olarak ele alan raporlar hazırlamamı istiyordu. Ben bunun tersine sokakta, kimsenin görmediği hikâyeleri anlatmayı daha uygun gördüm. Hazırladığım iki dakikalık hikâyeler daha etkili oldu,” ifadelerini kullandı. Yazar Halil İbrahim İzgi, Filistin’le Bosna arasında bir bağ olup olmadığını araştırdıktan sonra, kaynakların sınırlı olduğunu fark ettiğini söyleyip, “Ben de kurgusal bir metin yazmaya karar verdim ve Cüda romanım böylece ortaya çıktı,” şeklinde konuştu.
Halep Çarşısı’na ziyaretçi akını
Katar’ın başkenti Doha’da düzenlenen 34. Doha Uluslararası Kitap Fuarı alanına kurulan temsili Halep Çarşısı (Halabouni Kitap Pazarı) ziyaretçilerin yoğun ilgisini çekiyor. Fuarın en dikkat çekici alanlarından biri haline gelen ve Suriye’nin zengin edebi ve kültürel mirasının tanıtıldığı bu özel bölümde, Halep’in tarihi Halabouni Caddesi’nden gelen yaklaşık 15 kütüphane ve yayınevi yer alıyor. Suriye’nin kültürel geçmişini yansıtan el yazmaları, kaligrafi örnekleri ve geleneksel sanat eserlerinin de sergilendiği Halep Çarşısı’nda ziyaretçiler, Arap edebiyatının klasiklerinden çağdaş eserlerine kadar geniş bir yelpazede kitapları inceleme fırsatı ve Halep’in geleneksel lezzetlerini tatma imkanı buluyor. Fuar, 17 Mayıs’a kadar kitapseverleri ağırlamaya devam edecek.
Osmanlı'nın merhamet mimarisi: Kuş sebilleri yüzyıllardır camileri süslüyor
Osmanlı medeniyetinde hayvanlara duyulan sevgi ve merhametin en zarif mimari örneklerinden kuş sebilleri ve çanakları, yüzyıllardır başta camiler olmak üzere çeşitli yapılarda varlığını sürdürüyor. Tarih boyunca hayvanlara karşı duyduğu hassasiyetle bilinen Osmanlı medeniyeti, kuşlara gösterdiği hürmeti dönemin mimari eserlerine de yansıttı. Üsküdar Valide-i Cedid Camii'nde de kuş sebilleri bulunmakta. Osmanlı medeniyetinde hayvanlara duyulan sevgi ve merhametin en zarif mimari örneklerinden kuş sebilleri ve çanakları, yüzyıllardır başta camiler olmak üzere çeşitli yapılarda varlığını sürdürüyor. Tarih boyunca hayvanlara karşı duyduğu hassasiyetle bilinen Osmanlı medeniyeti, kuşlara gösterdiği hürmeti dönemin mimari eserlerine de yansıttı. Özellikle cami, türbe, külliye, mescit, han ve çeşme gibi yapılarda barınmaları için yapılan kuş evlerinin yanı sıra su ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla taş işçiliğinin incelikle buluştuğu kuş sebilleri de inşa edildi. "Osmanlı'nın merhamet mimarisi" olarak tanımlanan yapıların her biri, dönemin doğaya ve hayvana bakış açısını belgeleyen kültürel miras ögeleri olarak kabul ediliyor. Genellikle yapıların pencere kenarlarında, saçak altlarında veya duvar köşelerinde yer alan bu küçük mimari unsurlar, sadece estetik bir detay olmanın ötesinde bir dönemin hayvan sevgisinin nişanesi olarak yüzyıllardır varlığını sürdürüyor. Günümüzde bazı kuş sebilleri zamanla tahrip olarak etkinliğini yitirse de bazıları restorasyon çalışmalarıyla yeniden gün yüzüne çıkarılıyor.
Yorum Yaz